آشنایی با سیستم اعلام و اطفاء حریق

در این مطلب قصد داریم با شما در مورد سیستم اعلام حریق و همینطور سیستم اطفاء حریق صحبت کنیم. استفاده از این سیستم های کاربردی در کنار سیستم کنترل هوشمند ساختمان می‌تواند آسایش و آرامش را بیش از پیش به زندگی ما بازگرداند.

مقدمه

در زمانه ای که ما بسر می بریم زندگی انسان ها با انواع مختلف مواد شیمیایی بدست آمده بصورت طبیعی و مصنوعی نظیر نفت – گاز – انرژی الکتریسیته – مواد رادیواکتیو و دیگر مواد شیمیایی در دسترس خطرناک آمیخته شده است که در نتیجه آن احتمال بروز آتش سوزی و انفجار افزایش یافته است دانش بشری با تلاش پیگیر و مستمر سال های متمادی و از دیر باز در صدد دستیابی به راه ها و روش های علمی و البته عملی برای کشف به موقع و خنثی نمودن حریق و حوادث ناشی آن بوده است از این رو پیشگیری از خطر حریق به صورت یک موضوع حیاتی اقتصادی ، اجتماعی مطرح گردید که باید ایجاد آزمایشگاه‌های مجهز از طرفی تاسیس مراکز آموزشی از سطح آموزش مردمی و هماهنگی توسط رسانه های جمعی تا آموزشگاه‌ها و دانشکده جهت تربیت نیروهای متخصص و ورزیده برای آمادگی و مقابله با خطرات اقدام نمود.

البته باید توجه نمود که انسان از دیر باز با آتش آشنا شده و رابطه ای تنگاتنگ و دوستانه برقرار کرده به طوری که همواره از آن در راستای پیشبرد اهداف گوناگون خود در صحنه ی زندگی نهایت استفاده را نموده است .

آتش در گستره حیات خود و زندگی بشر خدمات ارزنده ای به انسان ها نموده و سهمی از این در پیشرفت تکنولوژی و تمدن بشر ایفا نموده است اما همین آتش بطور ناخواسته و خارج از کنترل انسان به کار رود به آنچنان دشمنی تبدیل می شود که در زمانی اندک سرمایه های بسیاری را به ورطه ی نابودی کشانده ، جان عزیزانمان را از ما میگیرد . بنابر این با توجه به خسارات بسیاری که انسان ها از ناحیه ی حوادث ناشی از حریق و انفجار دیده است ما انسان ها را وادار نموده است تا برای پیشگیری و پیکار با آن تدابیری اندیشیده و روش ها و وسایلی ابداع نماید. اولین گامی که انسان برای مبارزه با خطر آتش سوزی برداشت شناخت آن بود. زیرا دریافت که هر چه به ماهیت وساختار آتش پی ببرد می تواند بهتر و سریعتر و به نحوه موثرتری آنرا مهار و خاموش نماید. لذا در ادامه جهت هر چه کاربردی نمودن مطالب این جزوه به لزوم شناخت و کاربرد سیستم های اعلام و اطفاء حریق می پردازیم .

برای آگاهی از یک آتش سوزی در اولین لحظات وقوع و اطفاء سریع آن به یک سیستم اعلام و اطفاء حریق نیاز مبرم می باشد. که این مهم با استفاده از سیستم های کنترل هوشمند امکان پذیر است. امروزه با توجه به حوادث بـوجود آمده باید برای جلوگیری از هرگونه اتفاق ناخـواسته تـدبیری بیاندیشیم . یکی از مسائلی که در این زمـینه مورد بحـث می بـاشد بـحث ســنـسورها و دتــکتورها می باشد.

سیستم اعلام حریق :

به مجموعه‌ای از قطعات الکترونیکی گفته می‌شود که وظیفه آشکارسازی حریق در اماکن مختلف را بر عهده دارد.

لزوم کاربرد سیستم های اعلام حریق :

آتش سوزی از جمله بلایی است که نه تنها جان انسان ها را در معرض خطر قرار می دهد بلکه میلیاردها ریال خسارت بر اقتصاد کشور و شرکت ها وارد می سازد. لذا کاربرد سیستمهای اعلام حریق اتوماتیک سرمایه اطلاعات با ارزش و جان پرسنل شاغل به کار را از گزند صدمات آتش سوزی دور خواهد داشت. البته پیشگیری از گسترش حریق در اماکن مختلف بوسیله این نوع از سیستم ها بهمراه خاموش کننده های دستی در زمینه اطفاء حریق می باشد که باید توسط افراد مجرب و کار آزموده طراحی و مورد اجرا قرار گیرد تا بهترین راندمان را در موقع حریق از خود نشان دهد. این سیستم‌ها مبتنی بر تشخیص دود نشت گاز شعله که با نصب نمودن دتکتورهای متناسب با آن و اعلام خطر اتوماتیک توسط دستگاه مرکزی انجام می پذیرد.

تعریف سیستم های اعلام حریق :

از اینکه پس از وقوع آتش، رشد حریق بصورت نمایی می باشد اطلاع از وقوع حادثه و محل دقیق وقوع آن و سپس مطلع نمودن ساکنان و نیروهای آتش نشانی جهت تخلیه محل و به دنبال آن اطفاء حریق از نکات کلیدی و مهم برای رویارویی با آتش و مهار آن جهت تقلیل یافتن هر چه بیشتر خسارات احتمالی و نجات جان افراد می باشد که این امر توسط سیستم های اعلام حریق صورت می گیرد . توجه به این نکته نیز مهم است که با توجه به احتمال بوجود آمدن حریق و گسترش سریع آتش و اصل موفقیت مهار آتش که عبارت است از کشف سریع و بموقع حریق و دفع آن و از طرفی در اغلب بناها بغیر از بناهای مسکونی ساعات اشغال بنا کمتر از ساعات اشغال نشده می باشد و تجربه نشان داده که بیشتر آتش سوزی ها از ساعت ۱۸ عصر تا ۶ صبح اتفاق می افتد مطلع نشدن بموقع و در پی آن گسترش دامنه آتش ضرورت بیش از پیش استفاده از سیستم های اعلام حریق را نمایان می سازد سامانه های اعلام حریق که جزئی از شبکه های اطلاع رسانی بشمار می روند خود بر حسب هدف اصلی آنها به دسته های ایمنی جانی افراد و یا محافظت از اموال تقسیم میشوند که برخی از این شبکه ها ممکن است هر دو هدف را تامین سازند بطور کلی این شبکه ها به نوعی با اعلام خطر نیاز به آغاز عملیات تخلیه و تلاش برای محدود ساختن آتش واطفاء آن را هشدار می دهند .

تعریف سیستم های اطفاء حریق :

مجموعه دستگاه ها و ابزار و وسایلی که جهت مهار و خاموش نمودن آتش در حوادث آتش سوزی بکار گرفته می شوند اطلاق می گردد.

عناصر تشکیل دهنده سیستم های اعلام حریق :

این سیستم ها علاوه بر سیم کشی های لازم الکتریکی شامل تعدادی از ادوات حساس کشف حریق یا همان دتکتورها می باشند که دارای انواع مختلف با کاربری های متفاوت بوده و به دستگاه های اعلام کننده صدا دار ، زنگ ها ، آ ژیرها و همچنین تابلوهای دیداری control panel و… متصل می شوند . البته وسایلی نیز در بعضی اماکن ( بیشتر در زمان گذشته ) نصب می گردید که تنها با دست بکار می افتادند و زنگ خطر را بصدا در می آوردند امروزه با پیشرفت تکنولوژی کشف و اعلام حریق بصورت کاملا الکتر یکی صورت گرفته که با دست نیز قابل بکار گیری می باشند.

داده Data :

داده ها در رشته کاری صرفا جنبه نمایش دهندگی دارند که باید در معرض تفسیری هوشمندانه قرار گیرند تا اطلاعات lnformation لازم عاید شود و در نتیجه آن تصمیم گیری و حل مسائل مورد نظر شکل می گیرد. داده ها در سیستم های اعلام حریق بصورت Analog (مقایسه ای) و در حالت کاملتر دیجیتالی بوده توضیح اینکه دتکتورها منصوب در یک محل و پروژه در دو حالت آدرس پذیر(Addressable) و غیرآدرس پذیر(Conventional) بوده که در ادامه مطالب بیشتر و دارای جنبه کاربردی تر می آید.

سخت افزار (Hardware) و نرم افزار (Software) :

قسمت های سخت افزاری (Hardware) و نرم افزاری (Software) سیستم های اعلام حریق شامل دتکتورها ،کنترل پانل، شستی اعلام حریق (Callpoint)…،دستگاه های اعلام کننده صدا دار (زنگها ،آژیرها) ، دستگاه های خبر کننده واحدهای آتش نشانی و نیروی تغذیه (برق شهر بهمراه (باتری Back Up )) می باشند که امروزه در طراحی های کامپیوتری صورت گرفته و نرم افزارهای کنترل هوشمند خاص توسط شرکت های فعال در این زمینه پشتیبانی می شوند.

کاربر (User) :

کاربر سیستم های اعلام حریق (مسئول کل سیستم کنترل پانل) باید دارای مهارت کافی و آشنا به مدارات الکترونیکی ترجیحاً کارشناس الکترونیک بوده و البته تمامی افراد شاغل در محل و ساکنین در صورت مشاهده هر گونه آتش سوزی با فشار دادن شستی های اعلام حریق و در غیر این صورت با تماس تلفنی واحد آتش نشانی را مطلع می سازند.

تجهیزات هوشمند سازی ساختمان هوشمند کنترل